Alfabe 1 · 2018-10-10 ^

İlk olarak bu kurstaki öğreniminiz boyunca Rusça yazabilmek için, Rusça dilini bilgisayarınıza veya telefonunuza/tabletinize kurmanız gerekiyor.

Şimdi hiç beklemeden bazı basit cümleler ile başlayacağız. Rusçada, İngilizcedeki gibi "a/an" veya "the" gibi şeyler yok. Bu açıdan Türkçeye benziyor. Ancak Türkçedekinin de aksine Rusçada geniş zamanda hiçbir sonek veya önek kullanılmaz. Örneğin: "Я медик." (Anlamı: "Ben doktorum.") Yukarıdaki cümlede Rusça gramerine göre, "Ben doktor." dedik ve cümleyi bitirdik. Ekstra bir şey demeye gerek yok.

İki tane isim soylu sözcük arasında uzun çizgi kullanılır: "Мокка — кофе" ("Moka bir kahvedir.")

Rusça, Kiril alfabesinin kendine özgü bir halini kullanıyor. Ve birçok harf, Latin alfabesindeki karşılıklarına benziyor. Kiril matbaacılığı yaklaşık 300 yıl önce yeniden modellendiği için, her iki alfabenin de benzer bir stili var.

Harfler ve Sesler

• К, О, М, Т, А harfleri, Latin karşılıklarına benzer şekilde okunuyor.

• Е aslında sadece "e"den ziyade daha çok "yeni"deki "ye" gibi okunuyor.

• В harfi bizdeki karşılığı 'v' olarak, Б ise 'b' olarak okunuyor. Ve Н bizdeki "n" harfine, И ise "i" harfine karşılık geliyor. Diğer harfler aşağıdaki tabloya dahil edildi:

• Ёё harfini içeren heceler her zaman vurgulanır.
• т, д, н, л harfleri dilinizin dişinize değmesiyle telaffuz edilir.
• ы harfinin tam Türkçe karşılığı "ı" harfidir.
• ъ ve ь harfleri öncesinden gelen harfi ince veya kalın telaffuz etmek için kullanılır ve kendileri tek başına telaffuz edilemez. Yani bir sesleri yoktur.

İşte Türkçe karşılıklarıyla birlikte Rusçanın kullandığı Kiril alfabesi:

Şimdilik giriş bu kadar, sonraki derslerde daha fazla detay öğreneceğiz!

Temeller 1 1 · 2018-10-10 ^

Kursumuza hoş geldiniz!

Şimdi beceri ağacının esas kısmına ilerlemeye hazırsınız!

Rusça kursumuzu tercih ettiğiniz için çok mutluyuz. Burada öğrettiğimiz Rusça, Moskova ve St. Petersburg gibi şehirlerde konuşulan ve standart olan Rusçadır.

İsmin halleri ve sözcük dizimi

Rusça çekimli bir dildir, bu yüzden isimlerin ve değişmekte olan sıfatların halleri, cümledeki rollerine göre uyum sağlarlar.

Rusçada 6 tane hal vardır:

• Yalın hali
• Belirtme durumu (-i hali)
• Tamlayan durumu (-in hali)
• Bulunma hali (diğer adıyla "edat hali", kurs içerisinde başlarda edat hali diye verilecek bazı kelimeler ancak ilerledikçe sadece "bulunma hali" olarak göreceksiniz)
• Yönelme durumu (-e hali)
• Araç durumu (diğer adıyla "araclık hali" ki kurs içerisinde bu ad kullanılacak)

Yalın hali, sözlük formudur (sözlükte arattığınız kelimeler her zaman yalın haldedir); diğerlerine gelirsek, onları aşama aşama, teker teker ileri ki derslerde öğreneceğiz.

Şimdi sözcük dizimine geçebiliriz. Rusçanın sözcük dizimi biraz gevşetilebilir ancak rastgele değildir. Tipik bir sözcük dizimi özne—fiil—nesnedir. “ Ancak özne—nesne—fiil olduğu durumlar da vardır.

• Onu tanıyorum. → Я его знаю.
• Maria'yı tanıyorum. → Я знаю Марйю.

Rusçada zarflar, İngilizcedekinin aksine, her zaman sona yerleştirilmezler. Bu yüzden zaman, yer ve hareket ifadeleri için tipik yerleşimlere dikkat edin. Örneğin, Rusçada "çok" / "çok fazla" zarfı "çok" olan neyse onun önüne gelir.

• O, okumayı çok sever. = Она́ очень любит читать
• O, çok okumayı sever. = Она любит очень читать.

İyi şanslar!

Ünlü kısaltmaları

Ünlü harflerin hepsi kelime içerisine girince tıpkı alfabedeki gibi okunmazlar. Rusçada vurgusuz hecelerin kısaltılmış ünlü harfleri vardır.

• А ve О aynı "o" sesini verir.
• И ve Е (Э) aynı "i" sesini verir.
• Я "a" veya "ay" sesini verebilir. Bu aynı zamanda birçok kelimede (maalesef ki hepsinde değil) ч, ш, щ, ж veya ц ardından gelen "а" harfini de etkiler..

Yani bir ünlü vurgulu olmadığında daha zayıf, bir miktar daha kısa hale gelir ve bazı ünlüler ayırt edilemez hale gelirler.

İsmin hallerinde daha fazlası

Şimdilik, sadece ya sözlük halini, yalın hali kullanan ya da bir eylemden etkilenen nesneler için kullanılan belirtme durumu (-i hali) kullanan cümleleri öğreniyoruz.

• Yalın hali (özne durumunda)
• Belirtme durumu "-i" (dolaysız nesne, eylemden etkilenen nesne)
• Tamlayan durumu "-in" ("-(n)ın/-(n)in/-(n)un/-(n)ün" = sahiplik/iyelik)
• Edat hali (yer, zaman bildiren edatlardan sonra gelen isimler için)
• Yönelme durumu "-e" (dolaysız nesne, eylemden etkilenen nesnenin alıcısı)
• Enstrümantal hali (bir şeyin nasıl, neyle yapıldığını göstermek için kullanılır)

Kökeni yabancı olan bazı kelimeler çekimlenmez. Yani, bütün halleri aynıdır. "Метро", "Дженни" ve "кафе" gibi kelimeler buna dahildir.

Yaygın İfadeler 1 1 · 2018-10-10 ^

Selam, Merhaba

Rusçada daha gündelik olan "Привет" ve daha resmi olan "Здравствуй(те)" (sondaki "те"yi derseniz tam resmiyet yaratırsınız, demezseniz ise yarı resmiyet) olarak iki tane farklı selamlaşma bulunuyor. Daha kısa olduğu için şimdilik birincisini inceleyeceğiz. ("Здравствуй" hakkındaki bilgileri ileride göreceğiz.)

Telefondaki selamlaşmalar ("alo" dediğimiz zamanlar) için "Алло" veya "Алё" diyoruz.

• Ayrıca, "пожалуйста"yı "teşekkürler" cevabına karşılık olarak, yani "rica ederim" olarak da kullanabilirsiniz. Not: Kendisi normalde "lütfen" demek.

Nasılsın?

Rusçadaki "Nasılsın" ifadesi aslında birebir çeviri ile "İşlerin nasıl?"a eşdeğerdir.

Günaydın!

Normalde sabah dediğimiz zaman, günün erken saatleri 4 veya 5'de başlıyor, öğlen ve öğleden sonra ise güneşin tepede olduğu saatlerde, akşam zamanı 5 veya 6'da, gece de 11 veya gece yarısına deniyor.

"İyi geceler" anlamına gelen "Спокойной ночи" ifadesini sadece uyumadan önce söylersiniz. (Veya çok geç bir saatte "bay bay" yerine söylersiniz, bu da söylediğiniz kişide sizin veya onun konuşma bittikten yakın zaman sonra ikinizden birinin uyumaya gideceği hissini uyandırır.)

• Eğer Rusçada geçmişten gelen bir bilginiz varsa fark edeceksiniz ki bazı ifadelerde bir eğiklik, kayma var. Selamlaşmalar ve diğer bazı benzer ifadeler uzun hallerinin kısaltılmış halidir. Yine de bu ifadeler, köklerini korumaya devam eder. Örneğin, "Споко́йной но́чи" ifadesi uzun hali olan "Я жела́ю вам споко́йной но́чи" (Size barış dolu bir gece dilerim) ifadesinin yerine kullanılıyor. Dememize gerek bile yok ancak, bu uzun hali hiç kullanılmaz.

Temeller 2 1 · 2018-10-10 ^

(Benim) bir kedim var.

Rusçada sahip olma, iyelik cümleleri farklı bir şekilde kuruluyor. (Not: Normal bir şekilde ancak resmi ve akademik durumlarda "иметь" ("sahip olmak") fiili kullanılabilir.)

Genel olarak "sahip olmak" anlamındaki cümleler şöyle kurulur:

• У A есть B - A'nın yanında X var (birebir çeviri) → A'nın B'si var. (doğal çeviri)

Bahsedilen şeye sahip olan kişiyi tamlayan durumu (ismin -in hali) (Tamlayan durumu hakkında daha fazla bilgiyi daha sonraki derslerde göreceğiz.) yardımıyla belirtiriz. Ve bu cümlelerde B olarak belirttiğimiz şey aslında Rusçada öznedir, yani yalın halde olur.

Harika gözlerin var!

Sahip olmadan etkilenen nesnenin açık olduğu veya üzerinde durulan asıl noktanın bir nesneye sahip olmak olmadığı anlarda — kişisel özelliklerden ("Onun büyük gözleri var.") veya geçici durumlar/hastalıklardan bahsederken ("Onun migreni var.") — cümleden "есть"i atın.

Ben yiyorum/O yiyor.

"yemek" (есть) ve "istemek" (хоте́ть) fiilleri düzensiz olan dört fiilden ikisidir. (Yani, her özne için düzensiz bir şekilde çekimlenirler ve belli bir çekim desenini takip etmezler.)

Sert ve yumuşak vurgular

Rusçada ünsüz harfler, iki farklı şekilde okunan 15'erlik ikişer gruba ayrılıyor. Ve bunlara damaksıllaşmış (diğer adıyla "yumuşak vurgu") ve damaksıllaşmamış (diğer adıyla "sert vurgu") denir.

Siz bunları "yumuşak/sert vurgu" olarak öğrenin, "damaksıllaşmış" terimi sadece dilbilimsel bir terimdir.

Eğer sessiz bir harfin ardından "ь" geliyorsa, bu o harfi daha yumuşak yani dilinizi damağınıza değdirerek söyleyeceğiniz anlamına gelir. Eğer "ъ" geliyorsa, dilinizi damağınız yerine en öndeki dişinize değdirmelisiniz.

Yaygın İfadeler 2 1 · 2018-10-10 ^

Sen/Siz

Tıpkı Türkçe gibi, Rusça da tekil kişi için "sen" kullandırtırken çoğul kişi veya tekil kişi ama resmi kullanımda "siz" arasında «ты» ve «вы» olarak ayrım yapar.

• Arkadaşlarınız veya aile üyeleriniz için «ты» kullanın.
• Yetişkin yabancılar, öğretmenleriniz ve diğer resmi etkileşimler (mağazada, hastanede, havaalanında, ofiste vb.) için «вы» kullanın.
• Çok daha yaşlı insanlar için saygı anlamında «вы» kullanın.
• Küçük çocuklar için hiç kimse «вы» kullanmıyor.

Geleneksel İsim Stili

Bu güne kadar Rus edebiyatıyla bir ilginiz olduysa bilebileceğiniz gibi, Rusların üç adet adı var; ad ve soyad — tıpkı bizim de olduğu gibi — ve baba kökenli ad ki bu da babalarının adına dayanır. («отец» = "baba" olmakla bu baba kökenli ada Ruslar «отчество» derler.) Çok yaygın "kibar" bır kalıp da bir insanın adını ve baba kökenli adını kullanmaktır:

• «Иван Иванович, вы заняты?» = "İvan İvanoviç, meşgul müsünüz?"

Adınız ne?

«Как вас зовут?» aslında kelimesi kelimesine "Sana nasıl sesleniyorlar?" / "Seni nasıl çağırıyorlar?" demektir.

Rusçada çoğu yaygın isim için resmi olmayan, gündelik bir küçültme şekli vardır:

• Иван → Ваня
• Мария → Маша
• Александр (Алекса́ндра) → Саша
• Евгений (Евге́ния) → Женя
• Елена → Лена
• Алексей → Лёша
• Пётр → Петя

Bunların hiçbir şekilde "kibarlık"la alakalı olmadığını söyleyelim, ama yine de sıkça bu eğilimde kullanılıyorlar.

Çoğullar 1 · 2018-10-10 ^

Rusçada yalın çoğul hal işte böyle yapılır:

Yani «я́блоки» aslında nadir bir çoğuldur. Ve başka düzensiz çoğullar da vardır.

Telaffuz kuralları

Bazen Rusça, sizin belli bir harftan sonra gelecek ünlü seçiminizi zorla değiştirir.

7 Harf Kuralı: Bir kelimeyi her şekillendirdiğinizde И veya Ы yazmanız gerekir, şunu inceleyin:

• К, Г, Х ve Ш, Ж, Щ, Ч harflerinden sonra her zaman И kullanın.

• страна → страны

• строка → строки

Bu yedi ünsüzden esas endişeniz şimdilik «К» olsun. Bir çok isimde bu bir sonek olarak veya sonekin bir parçası olarak bulunur ki bu da size bu kuralı hatırlatmalı:

8 Harf Kuralı: Bir kelimeyi her şekillendirdiğinizde, bir ünsüzden sonra А, У veya Я, Ю yazmanız gerekiyor. Şu kurala uyun:

• К, Г, Х , Ш, Ж, Щ, Ч ve Ц harflerinden sonra, her zaman А veya У kullanın.

Nerede 1 · 2018-10-10 ^

Rusça kelimeler cümledeki rollerine göre farklı şekiller alırlar. Bu şekillere "isim halleri" denir. Hatta birkaç şekil aynı gibi gözükebilir.

Bu şekillerin, adları vardır: Yalın hal, belirtme hali (-i hali), tamlayan hali (-in hali), bulunma hali (-de hali), yönelme hali (-e hali) ve aracılık hali (-le hali).

Şu andan itibaren, YALIN hali biliyorsunuz; bir kelimenin sözlük hali. Bu şekil cümlenin öznesi, eylemi yapan kişi, gibi davranır. Aynı zamanda "A, B'dir." yapısı için de bu şekil kullanılır.

• Мо папа ест.
• Том — мой брат.

Ayrıca birkaç -in halini de biliyorsunuz (у меня) ama hepsi bu. Şimdilik bazı şeyleri daha kolay ele alacağız.

Bulunma Hali

Bir şeylerin bir yerde oluşundan bahsederken, ismin bulunma haliyle birlikte genelde в (içinde) veya на (üzerinde) edatlarını kullanırız.

Bulunma hali kendi başına, bir edat olmadan kullanılamayan tek haldir. Ve bu hali gerektiren sadece dört veya beş edat vardır:

• Я на концерте. = Ben konserdeyim.
• Я в школе. = Ben okuldayım.
• видео о школе = okul hakkında bir video

Genel kural şudur ki belli sınırları olan binalar ve yerlerden bahsederken "в"yi ve açık alanlardan ve etkinliklerden bahsederken "на"yı kullanırız.

• в доме (evde)
• в школе (okulda)
• в комнате (odada)
• в театре (tiyatroda)
• в кино (sinemada)
• в университете (üniversitede)
• на улице (dışarıda, sokakta)
• на площади (meydanda)
• на концерте (konserde)
• на уроке (derste)
• на корабле (gemide)

Eğer bir nesnenin fiziksel olarak içinde/üstünde olmaktan bahsediyorsanız, belirsizlik vardır ki o zaman da maalesef yerler için kullanacağımız edatlar hatırlamamızı gerektirir.

Bulunma hali çekim ekleri

Çoğu isme uyan kurallar işte bunlar:

• ь ile biten dişil isimler -и alır.
• я veya а ile biten dişil isimler -е alır.
• eril isimler -е alır.
• bazı diğer eril isimler (çoğunlukla tek heceliler) -у alırlar, ancak "о" edatından sonra değil.
• о ile biten nötr isimler -е alır.
• е ile biten nötr isimler aynı kalır.

Arkadaşımdayım...

Bir kişinin yerinde/evinde/mekanında kalmaktan bahsederken “у + -in hali” yapısını kullanın: Да, я у дру́га = Evet, ben arkadaşımdayım..

Bir yerde bulunmak, bir yere gitmek, bir yerden gitmek

Buna sonra değineceğiz. Ama genel kural tutarlıdır. Bir yerde bulunuyor, bir yere gidiyor veya bir yerden gidiyorken aşağıdaki üçlemeyi kullanın:

Örneğin, eğer bahsettiğiniz yer genel olarak на ile kullanılıyorsa (Her yerin kendine özgü kullanılan bir edatı vardır, bunlar ezberle ve pratikle öğrenilir. Belli bir kural çerçevesinde değildir.) uygun edatlar, bu üçleme için на–на–с idir.

---

7 skills with tips and notes